W okresie przedalergicznym w gruźlicy

W okresie przedalergicznym zwykle nie ma żadnych objawów chorobowych, chociaż czasami objawy kliniczne na krótko wyprzedzają alergię. Mogą to być -nieznaczne wzniesienia ciepłoty ciała, czasami brak łaknienia, a u niemowląt objawy dyspepsji.

Kiedy mówi się o alergii w gruźlicy, myśli się o swoistym odczynie , wywołanym przez prątek gruźlicy, a ujawnionym za pomocą tuberku- liny. Od czasu Piiąueta wiemy, że wprowadzenie do ustroju prątka gruźlicy powoduje wytworzenie się przeciwciał, które w razie podania tuberkuliny łącząc się z nią tworzą substancję toksyczną. Wywołuje ona odczyn miejscowy, odczyn ogniskowy oraz reakcję ogólną całego ustroju. Odczyn tuberkulinowy dodatni jest dowodem zetknięcia się ustroju z prątkiem (w wyniku zakażenia lub szczepienia) i wytworzenia przez ustrój stanu alergii na tuberkulinę. Nie wiadomo, czy koniecznym warunkiem alergii jest — jak tego chce Zeyland — wytworzenie przez ustrój tkanki gruźliczej. W każdym razie nie rozpoznajemy dzisiaj gruźlicy u dzieci bez wykonania badań odczynów tuberkulinowych. Samą technikę wykonania odczynów omawiamy w rozdziale o rozpoznawaniu. Klinicznie dodatni odczyn tuberkulinowy świadczy — pod warunkiem, że dziecko nie było szczepione B C G — o przebytym zakażeniu gruźliczym. Nie możemy jednak, wyłącznie na

– 5) zależnie od ukształtowania, umiejscowienia i od uszypułowania ziarniny może występować takie jej przemieszczenie, że wywołać może stan niedodmowo-rozedmowy naprzemienny (9, 1-0, 11 i 12 na ryc. 174)

– 6) duża ziarnina okołoprzetokowa lub duży wpuklony węzeł do światła tchawicy może wywołać niedodmę obu płuc. Stan dzieci i niemowląt jest wtedy zwykle bardzo groźny i wymaga bardzo szybkiej interwencji bronchoskopowej (3 na ryc. 174)

– 7) u małych dzieci i niemowląt przyczyną niedodmy płatowej lub segmentowej może być rozległe owrzodzenie gruźlicze, naciek, gruźliczak lub skrofuloid oskrzeli.

Nowoczesna bronchoskopia operacyjna pozwala w bardzo dużej liczbie przypadków na udrożnienie chorego oskrzela i ratuje dziecko przed dalszymi bardzo poważnymi powikłaniami. Długotrwała przeszkoda w drożności oskrzela prowadzi do marskości tkanki płucnej i rozstrzeni oskrzeli, których leczenie jest możliwe jedynie na drodze operacyjnej, polegającej na usunięciu chorego płata lub nawet całego płuca (ryc. 18-0).

Zadaniem lekarza jest wczesne skierowanie chorego dziecka w ręce doświadczonego bronchologa, gdyż wczesne leczenie powikłań oskrzelowych u niemowląt i dzieci prawie zawsze dobrze rokuje.